Psikiyatride Kullanılan Psikolojik Testler

Psikiyatride tanıya giderken çeşitli değerlendirme araçlarının yanında psikolojik testlerden de yararlanılır. Psikolojik test, bireylerin psikolojik özelliklerinden kaynaklanan davranış kalıplarını ve psikolojik yapılarını standart ve objektif olarak saptamaya yarayan değerlendirme araçlarıdır.

Farklı özelliklerde birçok psikolojik test bulunmakla birlikte psikolojik testleri yetenek ve kişilik testleri olarak ikiye ayırabiliriz. İlgi, değer ve tutum ölçekleri de kişilik testlerinin yanında diğer psikolojik testlerdendir.

Zeka testleri, en eski psikolojik testlerdendir. Wechsler Çocuklar İçin Zeka Ölçeği ve Stanford-Binet Zeka Ölçeği çocukların entelektüel yeteneklerini ölçmeye yönelik, en bilinen iki zeka testidir.

Zeka testleri halk arasında istismar edilebilen bir konudur. Pek çok aile çocuklarının zeka seviyesini merak ederek öğrenmek istemekte, doğrudan talepte bulunmaktadır. Bu uygun bir yaklaşım değildir. Zeka testleri öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği, hiperaktivite, uygum ve davranış bozukluğu gibi durumlarda psikiyatrist ya da psikolog gerek görürse yapılmalıdır. Çocuğun üstün becerilere sahip olduğu inancıyla ailesi tarafından talep edilerek yapılacak test sonuçları, aile ve çocuk üzerinde farklı psikolojik sorunlar yaratabilir.

Wechsler’ in 16 yaş ve üzeri kişiler için yetişkin zeka ölçeği de mevcuttur.

Zeka testlerinde sözcük dağarcığı ve sayı dizilerinden yararlanarak sözel ve başarıma dayalı uygulamalar yapılır.

Psikiyatri ve psikoterapide en fazla yararlandığımız test gruplarından biri de kişilik testleridir. Kişilik testleri, kan biyokimyası ve röntgen görüntüleme sistemleri fiziksel hastalıklarda nasıl kullanılıyorsa kişinin ruhsal, düşünsel, duygusal ve davranışsal özelliklerini açığa çıkarmada aynı görevi görür.

Kişilik testleri yansıtmalı ve nesnel olarak iki çeşittir. Yansıtmalı kişilik testleri açık sözel sorular içermez, “doğru”, “yanlış” ya da “bilmiyorum” gibi net ifadelerle sınırlandırılmış değildir. Rorschach Mürekkep Lekesi Testi, Tematik Algı Testi (TAT) ve cümle tamamlama testleri yansıtmalı kişilik testlerindendir.

Rorschach Testi, arka arkaya gösterilen 10 mürekkep lekesine alınan cevapları yorumlamaya dayanır. Psikodinamik sorunların açığa çıkarılmasında, bilinçdışı güdülerin saptanmasında önemli bir tanı aracıdır.

Tematik Algı Testinde (TAT) bir kısmı son derece gerçekçi, bir kısmı soyut resimlerden yararlanılır. Danışandan resimlerle ilgili öyküler uydurması istenir. Bireyin çatışmaları ve endişeleri öykülerine yansır.

Cümle tamamlama testleri ise serbest çağrışım yöntemine dayanır.

Nesnel kişilik testlerinin en bilineni Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI)’ dir. Fiziksel, psikolojik, ahlaksal ve sosyal tutumlara dayalı 550 sorudan oluşur. Yalan, sıklık ve düzeltme olmak üzere geçerlilikle ilgili 3 alt testi ve 10 klinik alt testi vardır. Hipokondriazis, depresyon, histeri, psikopatik sapma, kadınlık-erkeklik, paranoya, psikasteni, şizofreni, hipomani ve sosyal içe dönüklük klinik alt tipleri oluşturur.

İlgi ve tutum envanterleri, psikomotor testler, mesleki testler, eğitim testleri ve özel yetenek testleri de farklı amaçlarla kullanılan psikolojik testlerdir.

Psikolojik testler mutlaka o konuda deneyimli ve özel eğitimden geçmiş ruh sağlığı uzmanları tarafından yapılmalıdır.

Psikolojik testler ile doğrudan psikiyatrik tanıya gidilmemelidir. Testler psikiyatrik belirtilerin varlığı ve şiddeti hakkında bilgi verirken, hastalığın takibinde de yol gösterici olur.

Antalya psikiyatri ve Antalya psikoterapi merkezi olarak psikiyatrik hastalıkların tanı ve tedavisinin yanı sıra, psikoterapi uygulamalarımızda gerek psikiyatrik ölçek, gerekse psikolojik testlerden sıklıkla yararlanıyoruz.

Psikolojik testleriniz Antalya psikiyatri ve Antalya psikoterapi de eğitimli psikologlarımız eşliğinde yapılır, etik kurallara özellikle dikkat edilir. Gizlilik ve onayınız psikolojik testlerde birinci kuraldır.

Psikiyatrist, Psikoterapist Filiz Uluhan.

Psikiyatri Antalya, Antalya Psikoterapi Merkezi.