Kişilik Özellikleri ve Bozuklukları

Zaman zaman herkesin zihnine , ' benim kişiliğim nasıl? bir bozukluğum var mı?' soruları gelebilir. Her insan farklı kişilik özellikleri taşır. Ancak bazı özellikler sizi ya da çevrenizi rahatsız ediyorsa, kişiliğinizle ilgili bir bozukluk olabilir. Derin olarak yerleşmiş olan, sosyal kalıplara uymayan, yaygın, ısrarlı, uyumsuz davranış örüntüsü görülür.

Genelde yaşamın erken dönemlerindeki sorunların etkisiyle olur. Kendilerini karşısındakinin yerine koymakta zorlanırlar.. Eğer siz de aşağıdaki kişilik yapılanmalarını okuduktan sonra belli bir alanda yoğunlaşma hissediyorsanız, hayatınızı daha kaliteli yaşayabilmek için en kısa sürede destek alın

Kendisi ve diğerleri hakkındaki inançları, sayıltılarr, dünyayı nasıl algıladığı, çevresine ve kendisine yönelik bakış açısı, duyguları ve davranış özellikleri bireyin kişiliğini oluşturur. Kişilik bozuklukları değişik şekillerde ortaya çıkabilir. Kişi ilişkilerinde, iş yaşamında sıklıkla benzer sorunlar yaşıyorsa kişilik problemleri olabileceğini düşünmek gerekir. Çoğunlukla kişilik bozukluğundan kaynaklanan sorunlar ergenlik çağının sonunda ve yetişkinliğin başlarında başlar. Kişilik bozuklukluklarını yaşayanlar genellikle yaşadıkları sorunlarını dış etkenlere bağlar. Temeldeki sorunu farketmez ve kendini kurbanı olarak görme eğilimindedir. Herhangi bir kişilik bozukluğuna sahipseniz, insanların hep haksız yere suçladığını, eleştirdiğini ve reddettiklerini düşünüyor olabilirsiniz. En önemlisi açıklanamayan birboşluk duygusu ile tatmin olmamış, mutsuz hissedersiniz

Kişilik problemi olan insanların suç işleme, intihar etme, kaza geçirme ve hastanelerin aciline gitme ihtimalleri normal insanlardan daha yüksektir. En sık rastlanan kişilik bozuklukları: Histrionik, Borderline, Obsesif-kompulsif, Pasif-Agresif ve Antisosyal kişilik bozukluklarıdır.

Çekingen Kişilik Bozukluğu

Kendisiyle ilgili temel inancı; İstenilmeyen biriyim

Diğerleriyle ilgili temel inancı; İnsanlar beni reddeder

Sayıltıları; İnsanlar gerçek beni bilseler, beni reddederler. Bu yüzden belli bir maskeyi takarsam beni kabul ederler

İnsanlarla ilişki kurarken izlediği davranışsal yöntem; Yakınlıktan kaçınmalıyım

Bağımlı Kişilik Bozukluğu

Kendisiyle ilgili temel inancı; Çaresiz biriyim. Diğerleri güçlüdür, benim korunmaya ihtiyacım var Sayıltıları; Kendime dayanırsam başarısız olurum, var olmak için diğer insanlara muhtacım

İnsanlarla ilişki kurarken izlediği davranışsal yöntem; Diğer insanlara sırtımı dayamalıyım

Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu

• Kendisiyle ilgili temel inancı; Kontrolsüz biriyim
• Diğerleriyle ilgili temel inancı; Diğerleri sorumsuzdur
• Sayıltıları; Her şeyi tam olarak kontrol etmezsem, her şey yıkılabilir. Eğer kesin kurallarım ve planım olursa, işler yolunda gider
• İnsanlarla ilişki kurarken izlediği davranışsal yöntem; Sıkı bir şekilde insanları ve çevremi kontrol etmeliyim

Paranoid Kişilik Bozukluğu

• Kendisiyle ilgili temel inancı; Zarar görebilirim, dikkatli olmalıyım
• Diğerleriyle ilgili temel inancı; Diğer insanlar kötü ve art niyetlidir
• Sayıltıları; Diğer insanlara güvenirsem zarar görebilirim, eğer sürekli tetikte olursam, kendimi koruyabilirim
• İnsanlarla ilişki kurarken izlediği davranışsal yöntem;Aşırı kukucu olmalıyım

Antisosyal Kişilik Bozukluğu

• Kendisiyle ilgili temel inancı; Herkes bana zarar verebilir
• Diğerleriyle ilgili temel inancı; Diğer insanlar beni sömürebilir
• Sayıltıları; İlk ben harekete geçmezsem zarar görebilirim, ilk ben istismar edersem en üstün ben olurum
• İnsanlarla ilişki kurarken izlediği davranışsal yöntem; Diğerlerini istismar etmeliyim

Narsistik Kişilik Bozukluğu

• Kendisiyle ilgili temel inancı; Çok aşağıyım ve değersizim(çevreye gösterdiği davranış: ben üstünüm)
• Diğerleriyle ilgili temel inancı; Diğer insanlar üstündür (çevreye gösterdiği davranış: diğerleri aşağıdadır)
• Sayıltıları; Eğer bana özel bir şekilde davranılmıyorsa, bunun anlamı diğerlerinin beni aşağılamasıdır. Eğer hedefime ulaşırsam, bu benim özel olduğumu gösterir
• İnsanlarla ilişki kurarken izlediği davranışsal yöntem; Herkesten özel muamaele beklemeliyim

Histriyonik Kişilik Bozukluğu

• Kendisiyle ilgili temel inancı; Ben bir hiçim
• Diğerleriyle ilgili temel inancı; Diğer insanlar kişi olarak bana değer vermezler
• Sayıltıları; Eğer başkalarını eğlendirmezsem beni cazip bulmazlar. Eğer dramatik olursam başkalarından ilgi ve kabul görürüm
• İnsanlarla ilişki kurarken izlediği davranışsal yöntemİ; İnsanların ilgisini çek ve onları eğlendir

Şizoid Kişilik Bozukluğu

• Kendisiyle ilgili temel inancı; Uyumsuz birisiyim, yalnızım
• Diğerleriyle ilgili temel inancı; Diğer insanların bana verebilecekleri hiçbir şey yok
• Sayıltıları; İlişki kurmaya çalışırsam işe yaramaz, diğerlerinden uzak durursam daha rahat ederim
• İnsanlarla ilişki kurarken izlediği davranışsal yöntem; Diğerlerinden uzaklaş

Şizotipal Kişilik Bozukluğu

• Kendisiyle ilgili temel inancı; Kusurlu ve eksik birisiyim
• Diğerleriyle ilgili temel inancı; Diğer insanlar tehlikelidir
• Sayıltıları; Eğer başkalarının benim hakkımda olumsuz olduğunu hissedersem, bu doğrudur. Diğerlerine karşı uyanık olursam gerçek niyetlerini bulabilirim
• İnsanlarla ilişki kurarken izlediği davranışsal yöntem; Diğerlerini saklı ve gizli niyetleri olabileceğini unutma

Borderline Kişilik Bozukluğu

• Kendisiyle ilgili temel inancı ; Kusurlu, eksik çaresiz, kötü biriyim, zarar görebilirim
• Diğerleriyle ilgili temel inancı; Diğer insanlar beni terk ederler, insanlara güvenilmez
• Sayıltıları; Eğer kendime dayanırsam varlığımı devam ettiremem. Güvenirsem terk edilirim. Eğer diğerlerine dayanırsam varlığımı devam ettiririm, ama eninde sonunda terkedilirim
• İnsanlarla ilişki kurarken izlediği davranışsal yöntem; Aşırı davranışlar arasında git gel

Tedavide bütüncül psikoterapi kullanılır. Psikodinamik psikoterapi yöntemi olarak masterson yaklaşımı uygulanır. Bireysel psikoterapi, grup terapisi yada aile terapisi ihtiyaca göre kullanılır. Psikoterapi genelde soruna yol açan bilinçaltındaki çatışmaları ortaya çıkarmaya çalışır. Ayrıca davranışlarının başkaları üzerindeki etkilerini görmelerini sağlamaya ve semptomları yok etmeye çalışır. Bazı durumlarda bilinçaltında yatan nedenlere inilmez, kişinin hızlı ve çabuk bir şekilde sorunlarını aşabilmesine yoğunlaşılır. Zaman zaman ilaç tedavisi eklenmesi gerekebilir.