Erken Boşalma Tedavisi
Erken boşalma tedavisi kolay olduğu kadar zor ve uzun da olabilen bir süreçtir. Değişime yönelik girişimlere erkeğin göstereceği direnç tedavinin seyrini çizecektir. Bilinçdışı çatışmalar kişilik bozuklukları ve ilişki sorunları direnç oluşturan faktörlerdir.
Aylarca sürebilen, iyileşmeyi takiben kısa sürede tekrarlayabilen erken boşalma tedavisilerinde sabırlı olmak ve uzun bir mücadeleyi göze almak başarılı olmanın temel şartıdır. Tedavinin ne zaman biteceğine yönelik aceleci tutum süreci uzatmaktan başka bir işe yaramayacaktır.
Erken boşalma tedavisinde tek amaç boşalma süresini uzatmak değildir. Boşalma refleksi üzerinde istemli denetim sağlamayı öğretmek, son noktayı düşünmeden, doğal, zamansız ve telaşsız bir birleşmenin getireceği duygusal yoğunlaşmanın zirve yapmasını başarmak erken boşalma tedavisinin asıl amacıdır.
Boşalma fizyolojisinde biyolojik, psikolojik ve ilişkisel yönler birlikte yer alır. Bundan dolayı erken boşalma tedavisi bireyin biyolojik ve psikolojik yapısı ile partneriyle olan iletişim ve duygusal bağını topluca ele almak zorundadır. Bu üçlüyü kombine biçimde ele alıp, başarıyla değiştiren bir tedavi yaklaşımı hastalığın tekrar etmesini de önleyecektir.
Erken boşalma en sık görülen erkek cinsel işlev bozukluğu olmasına rağmen doktora başvurusu sırasında sertleşme sorunundan sonra ikinci sırayı almaktadır. Bundan erkeğin sertleşmeyi daha fazla önemsemesi, partnerini tatmin etmeyi yeterince ciddiye almaması ve cinsel doyumla ilgili yeterli bilgiye sahip olmamasının rolü vardır.
Erken boşalmada temel sorun boşalma refleksi üzerinde istemli beyin denetiminin olmamasıdır. Boşalma refleksinde biyolojik ve hormonsal etkiler rol oynasa da toplumsal, kültürel, dini ve ahlaki değer yargıları ile geçmişteki cinsel deneyimlerin katkısı büyüktür. Boşalma refleksi de aynen tuvalet eğitiminin kazanılması gibi öğrenilen bir süreçtir. Bunu öğrenmeyen erkek penisinden yayılan haz verici duyguları kontrol edemez ve erken boşalır.
Yanlış öğrenilmiş davranışlara bağlı ya da beklenti- erken boşalma kısır döngüsüne girerek kendini doğrulayan kehaneti gerçekleştiren erken boşalma vakalarının tedavisi ortalama 10 seanslık bilişsel davranışçı terapi ile %100 olumlu olarak yapılabilir. Ancak anne ile ayrışmasını tamamlayamamış, özellikle ilk 4 yaşın getirdiği bilinçdışı çatışmaları atamamış, kimlik ve kişilik özellikleri erken boşalmaya yatkın, partneriyle iletişim bozukluğu olan erkeklerin tedavisi ise zordur. Kendine ceza kesme, bedel ödeme, günahkarlık ve suçluluk duyguları bilinçdışında bireyi ketliyorsa cinsel terapi yanında bireysel psikoterapi ve çift terapisi teknikleri de tedaviye katılır. %100 tedavi şansı elbette vardır, ancak hasta uzun bir tedaviyi göze almalı ve konu üzerinde terapist- psikiyatrist ile sıkı bir işbirliğine gitmelidir.
Erken boşalma tedavisinde öncelikle cinsel mitlerle mücadele edilir, cinselliğin öğrenilebilir bir durum olduğu, cinselliğin penis, vajina, cinsel birleşme ve boşalmadan ibaret mekanik bir eylem olmadığı üzerinde çalışılır. Üremeye yönelik cinsellik biyolojik kökenli ve mekanik uygulansa da insan cinselliği zihinsel ve fiziksel hazırlığın dikkat, bilgi ve tecrübe ile yoğrulup karşılıklı kişisel özsaygı, iletişim ve duygu ile harmanlandığında tam doyumu sağlayacaktır.
Erken boşalma tedavisinde öncelikle bilişsel hazırlık yapılır. Burada hedef hastayı olumsuz, kötümser, kendini baltalayıcı düşüncelerinden uzaklaştırarak ne düşünmesi ve dikkatini nereye odaklaması gerektiğini öğretmektir. Cinsel terapist, bireyin kişisel sorumluluğu almasını, gerçekçi beklentiler geliştirmesini, sağlıklı cinsellik için fizyolojik rahatlama gerektiğini öğretmeye çalışacaktır. Erken boşalan erkek psikolojik ve bedensel gerginlik hakkında bilinçlendirilmeli, kendini gevşetmeyi öğrenmelidir. Cinselliğin özüne zevk, özsaygı ve yakınlık alındığında en büyük adım atılmış olacaktır. Sadece performansa odaklanıp cinselliğin gerçek amaçlarından uzaklaşmak cinsel sorunların temelini oluşturur.
Erken boşalma tedavisinde eşle birlikte yapılacak teşhis görüşmesi, kişilik analizi ve çeşitli cinsel işlev ölçekleri bir çok cinsel terapi kliniğinin olmazsa olmazlarındandır. Semptom odaklı cinsel terapiye geçildiğinde ev ödevleri terapinin odak noktasını oluşturur. Dur- başla yöntemiyle mastürbasyon ilk ödevdir. Aşama aşama uyarma işleminde değişikliklere gidilir, ilerleyen dönemlerde cinsel birleşme sırasında boşalmanın kontrol edilmesi ile ilgili ödevler verilir.
Cinsel terapistin başarısı her aşamayı çiftin özel sorununa uygun biçimde ayarlaması, fonksiyon geriletici düşünce ve inançlardan uzaklaşmayı, gerginliği azaltmayı, anlayış değişikliğini sağlayıcı bilişsel yeniden yapılandırmayı oluşturmasıyla doğru orantılıdır.
Sistematik hassaslık kaybının hedeflendiği dur- başla ve karşılıklı sevgi gösterisi ile okşamaya dayalı sensate focus alıştırmalarında egzersizler düzenli olarak her gün veya en azından haftada 3-4 kez yapılmalıdır. Bu alıştırmalar gevşeme ve nefes egzersizleri ile desteklenir.
Erken boşalma tedavisinde her seansta cinselliğe ilişkin bilgi eksiklikleri, yanlış inanış, engel oluşturucu inanç ve hurafeler ele alınır, düşünce yapısı bilişsel yeniden yapılandırma tekniğiyle değiştirilmeye çalışılır.
Tedavide öncelikle boşalmanın ve orgazmın fizyolojisi üzerinde durulur. Cinsel yanıt döngüsünün 5 aşamalı olduğu bilinmelidir. Bunlar istek, uyarılma, plato, orgazm ve çözülme safhalarıdır. Erken boşalan erkeklerde plato evresi ya hiç yoktur ya da çok sınırlıdır. Plato safhasında beden zevke doymaktadır. Panik ve performans odaklı düşünme plato safhasını bozmakta, bu sırada ereksiyon kaybolabilmektedir. Penisinin yumuşamasından korkan erkek bu sırada hemen boşalmaktadır. Normalde plato safhasında zevkte sabırlı olmalı, ereksiyon kaybından korkmamalı ve maksimum zevki aldıktan sonra orgazm safhasına geçerek boşalmalıdır.
Zihinsel ve bedensel gerginlik cinsel sorunlarda önemli pay sahibidir. Erken boşalma tedavisinde terapist hastanın gerginlikten kurtulmasına yardımcı olarak teknikleri öğretecektir.
Tam ve eksiksiz bir cinsel bilgilendirme, dokunma ve duygusallığa odaklanmanın önemi, cinsel tutumlar, ilişkideki beraberliğin incelikleri, erkek ve kadındaki cinsel tepkilerdeki farklılıklar cinsel terapi sürecinde işlenecek konulardandır. Erken boşalma tedavisinde erkeğin ve partnerinin yakın ilişki bağlamında, cinsellikle ve cinsel işlevle ilgili mantıklı beklentiler geliştirilmesi gerekir.
Tedavinin sonraki basamağında ev ödevlerine geçilir. Sensate focus denilen okşama egzersizleri, aşk kaslarını çalıştıran Kegel egzersizleri, hassaslık çalışmalarından olan dur- başla tekniği, Masters ve Johnson tarafından geliştirilen squeeze yani sıkma tekniği uygulamaları birey ve çift tarafından ev ödevleri olarak haftada en az 3-4 gün uygulanır. Her alıştırma için 30 dakika ayrılmalıdır.
Erkeğin partnerinin işbirliği terapinin başarısında çok önemlidir. Partner tedavi süresince yardımcı cinsel terapist rolündedir. Cinsel terapist, partneri tedaviye sokabildiği ölçüde erken boşalma tedavisinde olumlu sonuç alma şansı artacaktır.
Yukarıda özetlediğimiz davranışsal teknikler bilişsel yeniden yapılandırma egzersizleri ile takviye edilerek erken boşalma tedavisinde tam sonuca rahatlıkla gidilebilir. Birçok psikolojik sorunda olduğu gibi erken boşalma sorununda da duruma verilen tepkilerden ziyade bilişsel olarak yorumlama sürecinde hatalar olup, düşünce- duygu bağlantısı bozuktur. Bilişsel terapi ile hasta eski bir probleme yeni bir bakış açısı ile bakmayı öğrenecektir. Bu sayede çıkış olmadığı hissine kapıldığı birçok problemde yeni yaratıcı çözümler bulacaktır.
Hipnoz- hipnoterapi, otohipnoz ve EMDR ile tedavi sürecini hızlandırmak ve olumlu katkı sağlamak hemen hemen tüm vakalarda mümkündür.
Antalya psikiyatri ve psikoterapi merkezi olarak erken boşalma ve diğer cinsel sorunlarda umutsuzluğa kapılmamanızı öneriyor, bir çok problemin cinsel eğitim ve danışmanlık ile çok kısa sürede, bazı sorunların da cinsel terapi ile çözülmesinin mümkün olduğunu bilmenizi istiyoruz.
Psikiyatri Antalya, Antalya Psikoterapi Merkezi, Cinsel Terapiler ve Cinsel İşlev Bozuklukları.
Psikiyatri Uzmanı ve Psikoterapist Emine Filiz Uluhan.
